وبلاگ

کائوچو چیست

کائوچو (Hevea brasiliensis) نوعی گیاه است که به لاستیک طبیعی شهرت دارد. این گیاه از تیره فرفیونیان است. تیره آن ۳۰۰ سرده و حدود ۷۵۰۰ گونه دارد. بیشتر گونه‌های آن علفی هستند، ولی برخی از گونه‌های درختی یا درختچه‌ای به ویژه در نواحی استوایی وجود دارند. کائچو از نظر اقتصادی مهمترین عضو از تیره Hevea است، زیرا شیره استخراج شده از این درخت منبع اصلی تولید لاستیک طبیعی است.

تاریخچه کائوچو

کائوچو از شیرابه بیش از 400 نوع گیاه به دست می‌ آید و بخش عمده کائوچو جهان از درختی برزیلی با ارتفاع بیش از 35 متر به نام هوا برازیلینسیس تولید می‌ شود. ابتدا شیاری روی تنه این درخت ایجاد می کنند و شیرابه سفید رنگی که از شیار خارج می شود را جمع‌آوری می‌کنند. این شیرابه را با محلول آمونیاک محافظت می‌ کنند و پس از آنکه سفت و خشک شد به صورت ورقه در می‌آورند و به فروش می رسانند.

چارلز گودییر آمریکایی در سال 1839 میلادی با کشف پخت لاستیک توسط گوگرد به نوعی لاستیک دست پیدا کرد که مشکل چسبندگی طبیعی لاستیک در آن وجود نداشت و در سال 1888 میلادی با استفاده از کربن سیاه به عنوان یک ماده پرکننده و افزودنی، خاصیت لاستیک ها بهبود پیدا کرد و تکاملی چشم گیر در صنعت لاستیک سازی به وجود آمد. با این کشف، محصولات لاستیکی به محصولی تجاری در سطح جهانی تبدیل شد.

مالایا در جنوب شرق آسیا، بزرگترین منابع کائوچوی طبیعی جهان را در اختیار دارد.

کائوچو طبیعی

با خراشیدن درخت کائوچو صمغی ارزشمند ترشح می شود که کاربردهای متنوعی دارد. لاستیک طبیعی یا کائوچو دارای مولکول هایی است که بر اثر کشش، بلوری می ‌شوند، به این ترتیب شکل مطلوبی از تقویت در آنها حاصل می ‌شود. در واقع بر اثر کشش، زنجیرهای مولکولی به هم می ‌خورند ولی پس از رها کردن تنش به شکل کلافی خود باز می‌ گردند. لاستیک طبیعی بین 6 تا 8 درصد مواد غیر پلاستیکی دارد و در برابر گرما اندوزی، مقاومت زیادی از خود نشان می‌ دهد.

با توجه باینکه در فرمول ساختمانی کائوچو یا لاتکس طبیعی هنوز یک پیوند دوگانه وجود دارد، به همین دلیل وقتی کائوچو را با گوگرد یا سولفور حرارت دهیم، این منومرها ، پیوند پی را باز می‌کنند و با ظرفیت های آزاد شده ، اتم گوگرد را می‌گیرند. در نتیجه کائوچو به لاستیک تبدیل می‌گردد.

نوشتار مرتبط: علت استفاده از گرانول لاستیک در تولید کفپوش

کائوچو مصنوعی

کائوچوی مصنوعی شامل هر نوع الاستومر مصنوعی است. این پلیمرها از محصولات جانبی نفی تولید می شود. کائوچوی مصنوعی به دلیل ویژگی‌ هایی همچون مقاومت بهتر در برابر مواد شیمیایی، حرارت و روغن نسبت به کائوچوی طبیعی، کاربردهای فراوانی در صنایع مختلف نظیر صنعت ساخت هواپیما داشته است. به دلیل این که لاستیک مصنوعی از طریق فرآیند حرارات دادن کائوچو با گوگرد (ولکانیزاسیون) تولید می‌ شود، لاستیک تولید شده را کوئوچوی ولکانیزه نیز می‌ نامند. البته کائوچوهای مصنوعی دیگری وجود دارند که از ترکیبات مختلفی تهیه می‌شوند.

موارد کاربرد کائوچو

کائوچوی مصنوعی در مقابل مواد شیمیایی، روغن ها و حرارت نسبت به کائوچوی طبیعی مقاوم تر است و به همین دلیل در صنعت، بخصوص هواپیماسازی، کاربرد بیشتری دارد. کائوچو در تولید لاستیک ماشین کاربرد دارد. این ماده وقتی به لاستیک اضافه می شود خصوصیت ویژه ای ایجاد می کند که بعد ها با بازیافت تایر ماشین می توان از آن در تولید کفپوش گرانولی نیز استفاده نمود. تولید زیره کفش نیز از کاربردهای مخصوص کائوچو است که با اضافه نمودن دوده این محصول تولید می شود.

مواردی همچون چسب، سیمان های لاستیکی، مواد تثبیت کننده خاک از سایر کاربردهای این ماده با ارزش است.